Diksiyon

Siz değerli etkili iletişim blogu takipçileri. Yepyeni bir yazıyla karşınızdayım. Diksiyon etkili iletişimin olmazsa olmazıdır. Birisi konuşmak için herkesin ortasına geçer ve saatlerce kimseyi sıkmadan bir konuşma gerçekleştirir. Kimisi de vardır bire bir iletişimde dahi 2 dakikalık konuşmada karşısındakini sıkar. Diksiyon noktasında bazı önemli ayrıntılar vardır: akıcı konuşmak, ses seviyesini ayarlamak, jest ve mimikleri kullanmak, kelimeleri doğru telaffuz etmek ilk akla gelenlerdir. Yazımda ayrıca doğru telaffuz etme yöntemleri nelerdir, diksiyon eğitimi almak etkili mi, diksiyon egzersizleri nasıl yapılır gibi sorulara cevaplar aradım. Diksiyon ve beden dili birbirinden ayrılmaz bir ikilidir. Her ikisine de ekstra önem vermeniz gerektiğini aklınızdan çıkartmayın. İyi okumalar.

Diksiyon Nedir

İletişime geçerken, duygu ve düşünceleri doğru, üsluba uygun biçimde anlatmak noktasında sesin uyumunu, söylenişini, sözcük hecelerinin uzunluklarını ve vurgunun doğruluğu; jesti, mimiği, doğru şekilde tavırları yerli yerinde ve estetik kullanmaktır. Doğru bir diksiyon noktasında gerekli iki temel başlık bulunur.

• İlk olarak, sesimizi doğru ayarlamak. Konuşma noktasında yeterli nefesi içimize çekmeli, gereğinden fazla durak kullanmamak, durakları doğru noktada gerektiği gibi ayarlamak ve sesi duyulur ve net bir şekilde dile getirmek,
• İkincisi, söylediğimiz cümleleri pekiştirmesi noktasında jest ve mimikleri mutlaka kullanmamız şarttır.

Konuşma Bozuklukları

Maalesef çoğu insan konuşma eğitimi almamıştır. Konuşma eğitimi almamış çoğu insanda konuşma bozuklukları görülür. Bu konuşma bozuklukları az veya çok ama eğitim almamışsanız mutlaka yaşanır. Bu konuşma bozuklukları şu şekilde sıralanır;

• atlama
• gevşeklik
• ıslıklama
• değiştirme
• yerleştirme
• yutma 
• vurgu

Bu problemlerin dışında kişiye özgü başka problemler de gözlemlenebilir. Bu ve diğer saymadığımız onlarda konuşma bozukluğunun çaresi diksiyon dersleridir.

Atlama

Atlama isimli konuşma bozukluğu Türkiye'de oldukça yaygın karşılaşır. "kendisi" yerine ''kensi'' , "karşılaşma" yerine ''kaşlaşma'' , ''hanımefendi'' yerine ''hamfendi'' , "nasılsınız" yerine ''nassınız'' , "Galatasaray" yerine ''gassay'' , "kilitledim" yerine ''kitledim'' daha bir çok örnek bunun gibi sözcükleri yutarak kelimeyi söyleniyor. Bu söylemek istediğiniz kelimeyi bozuk ifade ettiğiniz anlamına gelmektedir ve iletişime geçtikleriniz söylemek istediğiniz kelimeyi algılamayabilir.  Öncelikle biraz zorluk çekebilirsiniz sözcükler ağızdan dökülürken yavaş yavaş söyleyin zaten sonra kendiliğinden düzelme yaşanacaktır.

Gevşeklik

Gevşeklik isimli konuşma bozukluğu bir boğumlama tembelliğinden doğru meydana gelir. Bu bozukluğun önüne set çekmek için dişler arasına bir kurşun kalemi sıkıştırıp heceleri söylerken onların iyice anlaşılmasına çabalanır. Dişler arasından kalem çekildiği noktada, boğumlanma daha açık olarak anlaşılan bir biçim alıp dil, yanaklar ve dudaklar görevlerini yapma eğilimine girer.

Gılama

Gılama adında ki konuşma bozukluğu; ''R''ünsüzünün, küçük dilin titremesiyle boğazda oluşmasıdır. Bu bozukluğu giderme noktasında ''R'' ünsüzünü doğru boğumlandırmayı hedefleyelim. ''R'' ünsüzü dilin ucunu damağa kadar kaldırmak suretiyle verilir. Öyle ki dil şiddetle meydana gelen havaya dokununca geri çekilir ve bir çeşit titreme oluşturarak yerine gelir. Böylece dilin ucunu uzun zaman titremeye çaba harcamakla iyi bir sonuç elde edebilirsiniz.

Islıklama

''s ''ünsüzünün şiddetini abartmaktan doğru meydana gelen bir konuşma bozukluğudur. Dil üst dişlerin iç tarafına dayanıp hava dişlerin arasından sızarsa bu yanlış meydana gelir.

Değiştirme

Bir ünsüzün yerine başka bir ünsüzü söyleme alışkanlığı olup bir çok çeşitleri bulunur.
Sert ünsüzlerle olanına daha sık rastlanır.  ''j'' yerine ''z'' söylemek örneğin: "şarj" yerine "şarz",  ''ş''  yerine ''s'' söylemek. Buna örnek olarak, "paşam" yerine "pasam" şeklinde söylemek.  ''c'' yerine ''j'' söylemek. Örneğin ''kucak'' yerine "kujak" deriz. ''s'' yerine ''ş'' söylemek. Örneğin, "sana" yerine "şana" gibi.
Diğer ünsüzleri ilgilendiren değişmeler. ''r'' yerine ''l'' söylemek. Örneğin "merhem" yerine "melhem";  "birader" yerine "bilader" bazen de ''n'' yerine ''L'' söylenir "fincan" yerine filcan

Yerleştirme

Yerleştirme oldukça garip bir konuşma bozukluğudur. Bazı yerine veya arasına ''y'' ünsüzünü sıkıştırmaktan doğru oluşur. "Müezzin" yerine "meyzin", "iade" yerine "iyade", "gönlüm" yerine "göynüm". Bazı ağızlarda ''b'' yerine ''p'', ''d'' yerine ''t'' olduğu görülür. Örneğin; "Kıbrıs" yerine "Kıprıs", "leblebi" yerine "leplepi" gibi örnekler yerleştirme tipi konuşma bozukluğunun örneklerindendir.

Yutma

Yutma genellikle içinde ''h'' ünsüzü olan kelimelerde sık karşılaşılan bir konuşma bozukluğu. Örneğin; "Ayhan" yerine "ayan", "Mehmet" yerine "memet" gibi örneklerle açıklanabilir.
Söyleniş bozukluları: ünlüleri bozan değişmeler. ince ''a'' yerine kalın ''a'' söylemek. Örneğin; Kemal yerine kemal vb. ''e'' yerine ''a'' söylemek örneğin elektrik yerine alektrik vb. ''a'' yerine ''e'' söylemek. Örneğin "Azrail" yerine "ezrail" vb. ince ''o'' yerine kalın ''o'' söylemek lokma yerine lokma söylemek...

Bunun gibi bir sürü örnek var belki siz okurken ''yuh'' bu kadarda olmaz demiş olabilirsiniz ama olabiliyor.

Vurgu

Cümle içinde vurgulamak istediğiniz kelimeyi biraz daha sesli ve hafiften ağır söylemek daha faydalı olacaktır. Bu şekilde vurgulamış olursunuz. Tabi hangi kelimeyi seçeceğiniz tamamen size kalmış bir noktadır.

Etkili iletişim oldukça önemlidir. Bu noktada etkili iletişim tekniklerine ayrı bir önem vermeliyiz.Tüm düşünce ve fikirlerimizi doğru aktarabilmek adına etkili iletişime dikkat ediyoruz. Etkili iletişim noktasında da diksiyon oldukça önemli bir yer tutar. Diksiyon ve hitabet ne kadar önemliyse mesela beden dili ve kıyafetlerde iletişimi etkileyen unsurlardır. Bu noktada doğru ve sağlıklı iletişim kurmak için tüm detayları hakkıyla yerine getirmekte fayda var.